Những điểm dưới đây được rút ra từ các buổi trình pháp của thiền sinh:

Một số mới bắt đầu hành thiền, một số đã là những thiền sinh dầy dạn kinh nghiệm. Tuỳ thuộc vào trình độ thiền tập của mình mà bạn có thể hiểu hoặc chưa hiểu

được một số điểm trong đó.

Đừng băn khoăn về những điểm bạn chưa hiểu được. Hãy bỏ qua chúng. Theo thời gian, khi pháp hành của bạn tiến triển, ý nghĩa của chúng sẽ trở nên rõ ràng và bạn sẽ hiểu chúng ở một tầm mức sâu sắc hơn. Khi thiền tập của bạn đã thực sự tiến bộ, cuối cùng bạn sẽ hiểu được tất cả. Những điểm này không được sắp xếp theo một thứ tự nhất định nào cả, do đó chỉ cần đọc từng chút một, mỗi khi bạn cần có một vài ý tưởng hay một sự khích lệ, sách tấn nào đó cho mình.

1. Thiền không chỉ là ngồi yên trên một tấm toạ cụ. Bất cứ ở tư thế nào, nếu tâm bạn đang hay biết với trí tuệ, thì đó chính là lúc bạn đang hành thiền.

2. Nếu bạn không thể quan sát được nữa, thì đừng tự ép buộc mình phải làm điều đó. Mà trước tiên, hãy học cách thư giãn, buông xả , làm sao cho mình được thoả mái đã.

3. Lúc nào đó thuận tiện, hãy thử tập hành thiền trong tư thế nằm một chút. Bạn cần học cách giữ chánh niệm trong bất cứ tư thế nào. Luôn luôn hay biết đề mục của mình và nhận biết rõ mức tinh tấn cần thiết để giữ chánh niệm trong các tư thế khác nhau.

4. Chánh tinh tấn nghĩa là sự bền bỉ, kiên nhẫn, đều đặn thực hành. Chánh tinh tấn không có nghĩa là phải chú tâm thật quyết liệt, cố gắng kiểm soát, cưỡng ép hay tự gò bó, hạn chế mình. Chú tâm quá mức xuất phát từ tham, sân và sự thiếu hiểu biết về phương pháp thực hành.

5. Bạn có thể chánh niệm về các cảm giác trên thân, hoặc các cảm xúc, tình cảm hoặc các hoạt động của tâm thức. Nhưng đừng nghĩ chúng là "của tôi"; chúng chỉ như chúng đang là: cảm giác chỉ là cảm giác, tình cảm chỉ là tình cảm, hoạt động của tâm chỉ là hoạt động của tâm - đó là bản chất đích thực của chúng. Luôn luôn quan sát với cái nhìn như vậy, nếu không làm như thế, nếu còn coi chúng là "của tôi", thì bạn sẽ không sao tránh khỏi việc bị dính mắc vào đối tượng hoặc là chối bỏ nó.

6. Học cách quan sát, thẩm nghiệm và hiểu biết về bản chất của đối tuợng còn quan trọng hơn là thấy cho được sự diệt hay cố gắng làm cho đối tượng diệt mất. Muốn thấy đối tượng diệt mất, đó là một thái độ hành thiền sai lầm.

7. Khi tâm quan sát không có phiền não, đó là lúc bạn có Chánh niệm.

8. Tâm hay biết (viññana-thức) là tâm nhận biết bất cứ cái gì đến qua các căn môn. Nó luôn luôn hiện hữu, nhưng không nhận thức hay diễn dịch; nó không có trí tuệ, không hiểu biết được những gì đang diễn ra. Tâm hay biết chỉ đơn giản tiếp nhận đối tượng mà thôi.

9. Tâm quan sát hay tâm theo dõi, quan sát bất cứ điều gì bạn kinh nghiệm. Khi bạn ý thức được là mình đang quan sát, thì bạn cũng hay biết được chính tâm quan sát đó.

10. Bạn chỉ có thể biết được tâm mình thông qua các biểu hiện hoạt động của tâm thức, các trạng thái tình cảm-cảm xúc hay nội dung của đối tượng hay biết. Mỗi khi bạn hay biết được sự suy nghĩ hoặc ý thức được mình đang có tâm sân, thất vọng-buồn bực, tham muốn...đó là lúc bạn chánh niệm, biết được tâm mình. Bạn phải nhận ra được chính tâm đang làm hay đang cảm nhận tất cả những điều đó.

11. Khi bạn can thiệp vào tâm quan sát thì tuệ giác sẽ không thể sanh khởi. Hãy học cách quan sát một cách khách quan, với một sự chú ý thuần tuý.

12. Khi theo dõi tâm mình, bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên, kinh ngạc hay thậm chí còn bị sốc khi phát hiện ra những định kiến, những tham muốn, sợ hãi, hy vọng và mong đợi, trông chờ mà trước nay mình không hề ý thức được về chúng.

13. Tất cả các hoạt động bên ngoài (đọc sách, nghe nhạc, chơi thể thao...) đều có liên quan đến suy nghĩ và tưởng (quá trình khái niệm hoá hay chế định hoá). Không có nó thì những tác nhân kích thích bên ngoài sẽ trở thành vô nghĩa. Song nếu những suy nghĩ khái niệm xuất hiện trong khi hành thiền, thì bạn chỉ cần đơn giản hay biết rằng: đó là "tâm đang suy nghĩ".

14. Khi bạn có thể dễ dàng an trụ tâm trên đề mục, thì đó là do một trong hai nguyên nhân sau: hoặc là do đề mục (đối tượng) quá thô-rõ, hoặc là do chánh niệm của bạn mạnh. Chớ dừng lại ở việc quan sát các đề mục thô-rõ mà thôi. Khi bạn học cách quan sát những đề mục vi tế, nhỏ nhiệm, chánh niệm của bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn.

15. Khi bạn không thích một ai đó, thì sự việc đó đã trở thành một dấu ấn in đậm trong tâm bạn. Dấu ấn này khiến bạn nhìn nhận người đó theo một định kiến có sẵn; nó ngăn che không cho bạn thấy người đó như thực sự anh ta đang là. Đó chính là vô minh đang vận hành.