Chánh niệm - Thiền sư Sayadaw U.Jokita

Nếu bạn đang cưỡi một con ngựa và bạn không thể điều khiển được nó thì điều gì sẽ xảy ra? Con ngựa có thể đưa bạn tới bất cứ nơi nào. Tâm của bạn cũng như thế. Bạn cần một sự điều khiển nhất định nào đó. Chánh niệm điều khiển tâm bạn một cách nhẹ nhàng.

Nó rất nhẹ nhàng. Chánh niệm không phải là sự bắt buộc. Nó không ép buộc bạn. Khi bạn trở nên chánh niệm hơn, bạn càng trở nên thông minh hơn. Bạn sẽ có những quyết định tốt hơn trong mọi thứ. Cách mà bạn ăn, bạn ăn nhiều bao nhiêu, bạn ăn khi nào, bạn có thể quyết định. Ăn một cách chánh niệm, uống một cách chánh niệm, điều đó rất quan trọng. Nếu bạn dạy học, và nếu bạn dạy học sinh về chánh niệm, các học sinh sẽ học hành tốt hơn. Bạn có nghe nói về ADD bao giờ chưa? Attention Deficit Disorder: chứng rối loạn thiếu tập trung. Nhiều giáo viên chia sẻ với tôi rằng, nhiều học sinh không lắng nghe. Chúng luôn nhảy từ chuyện này sang chuyện khác. Chúng không chú ý. Và thật là khó khăn để bảo chúng lắng nghe bạn nói. Đó là chứng rối loạn thiếu tập trung. Chúng không thể tập trung chú ý. Từ “chú ý" này rất quan trọng. Càng tập trung chú ý, bạn càng có thể hành động một cách có hệ thống trong bất cứ việc gì bạn làm. Không làm một cách ngẫu nhiên, mà làm một cách hệ thống trong tất cả mọi thứ, một cách hệ thống hơn. Sự chú ý, tập trung là những kỹ năng rất quan trọng của tâm. Đây là những kỹ năng mà chúng ta được sinh ra cùng với chúng. Mọi người đều có những kỹ năng ấy như là những hạt giống, tiềm năng. Chúng ta chỉ cần từ từ phát triển chúng một cách có hệ thống. Điều đó không thể xảy ra chỉ trong một vài ngày ngắn ngủi. Chúng ta phải thực hành chúng trong suốt cả cuộc đời

. Càng chánh niệm, chúng ta càng ít phạm phải sai lầm. Phạm sai lầm ít thì tốt hơn gặp phải nhiều sai lầm, chắn chắn là bạn sẽ nói như vậy. Cái gì sẽ xảy ra nếu bạn phạm ngày càng nhiều những sai lầm? Càng nhiều sai lầm tạo ra càng nhiều vấn đề. Càng nhiều vấn đề thì có càng nhiều đau khổ. Nếu bạn không muốn quá nhiều đau khổ, bạn cần phải chánh niệm và phạm ít sai lầm hơn. Cuối cùng thì chỉ tâm ta mới có thể làm cho chúng ta hạnh phúc.

Hầu hết mọi người nghĩ rằng, nếu họ có thể có được tất cả mọi thứ họ muốn thì họ sẽ hạnh phúc. Bạn có tin vào điều đó không? Vâng bạn muốn tin vào điều đó. Đó là điều mà chúng ta muốn tin vào. Đó chính là trò bịp bợm cái tâm đang đang áp đặt lên chúng ta. Tâm trí của chúng ta bịp bợm, nó thích làm cho bạn muốn có nhiều và nhiều hơn nữa - tham lam. Hạnh phúc thực sự đến từ sự thấu hiểu sự vật từ bên trong một cách sâu sắc, không phải từ bên ngoài. Tất nhiên là bạn cần một nơi dễ chịu để ngủ, áo quần thoải mái, thức ăn lành mạnh, và những thứ khác để bạn có thể có được một cuộc sống dễ chịu. Nhưng bạn cũng biết rằng, có những người rất giàu có, nhưng lại không hạnh phúc. Bạn có biết những người như vậy không? Rất giàu có, nhưng không hạnh phúc. Giàu có và bị trầm cảm. Những người giàu đau khổ bởi trầm cảm. Bạn có biết bệnh trầm cảm không? Tôi biết một vài người đau khổ bởi căn bệnh trầm cảm. Họ có tất cả những gì họ muốn, nhưng họ vẫn không hạnh phúc. Điều đó chứng tỏ rằng, có được tất cả những gì bạn muốn không đảm bảo được hạnh phúc cho bạn

Tất nhiên, bạn cần phải làm một công việc nào đó, làm thật tốt, học hỏi nhiều hơn, làm việc tốt hơn để kiếm sống. Một chút dư giả về tiền bạc cũng rất quan trọng, hữu ích. Và đồng thời, bạn cần phải huấn luyện tâm của bạn không bị phụ thuộc quá nhiều vào công việc, vào người khác, để trở nên độc lập hơn. Nếu bạn chánh niệm hơn, tâm bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, bạn sẽ trở nên ít phụ thuộc hơn. Tất cả chúng ta đều ít nhiều bị phụ thuộc vào nhiều thứ. Ngay cả người xuất gia cũng vậy. Tốt hơn hết là dần bớt bị phụ thuộc, có nhiều tự do hơn. Bằng chánh niệm, chỉ làm mỗi một việc chánh niệm, bạn có thể có lợi ích trong quá nhiều thứ. Và khi bạn ngày càng già đi, bạn suy nghĩ về bản thân và bạn sẽ thấy hạnh phúc hơn. Tôi đã sống cuộc sống của tôi trong chánh niệm. Tôi đã chỉ phạm những sai lầm nhỏ, không phải là những sai lầm lớn. Nó giúp cho mọi người đúng đắn hơn, trung thực hơn. Điều đó cũng làm cho bạn hạnh phúc hơn. Khi bạn không tử tế và bạn nhớ lại về việc đó, bạn không cảm thấy hạnh phúc. Có một lần, vào dịp tôi cảm thấy mệt và không khoẻ, bạn của tôi muốn đến gặp tôi và tôi bảo rằng: “Không. Không phải bây giờ" (từ chối không gặp). Và rồi ông ấy mất. Một vài ngày sau, ông ấy ra đi. Tôi cảm thấy vô cùng buồn bã. Có lẽ tôi nên bảo ông ấy đến. Tôi đã bảo không và bây giờ tôi đã không thể gặp lại bạn nữa. Tử tế chắc chắn là điều tốt hơn. Khi bạn chánh niệm hơn, bạn trở nên tử tế. Khi chánh niệm của bạn ít đi, bạn sẽ trở nên ích kỷ hơn. Khi bạn chánh niệm hơn, bạn trở nên rộng rãi hơn. Rộng rãi không chỉ là cho đi tiền bạc. Cho đi thời gian cũng là một sự rộng rãi, mà điều đó ngày càng khó hơn trong cuộc sống hiện đại, khi mà người ta không có nhiều thời gian. Và chánh niệm cũng giúp bạn thiện lành hơn, thiện lành hơn từ trong tâm. Ngày nay, tôi thấy nhiều người không có được một tâm trí lành mạnh. Chánh niệm giúp tâm trí bạn lành mạnh hơn và lành mạnh trong cơ thể nữa.

Như vậy, nếu bạn chỉ cần thực hành một thứ, chánh niệm, bạn có thể thu được quá nhiều lợi ích ở khắp mọi nơi, mọi thứ. Ngày nay, thực hành chánh niệm còn có tác dụng chữa bệnh. Bởi vì thân và tâm làm việc với nhau. Như vậy, hãy chăm sóc cơ thể bạn! Hãy chăm sóc tâm của bạn. Hãy chánh niệm.