SỬ DỤNG TRÍ TUỆ

Các thiền sinh thường quên sử dụng trí thông minh tự nhiên khi họ thực hành thiền ở nhà, vì họ không học cách để sử dụng trí tuệ. Thẩm sát và sử dụng trí tuệ để kiểm tra xem liệu chánh niệm có mặt hay không và công sức bỏ ra là bao nhiêu,

thay vì mù quáng lao đầu vào dồn sức nỗ lực.

Bạn cần có một số vấn đề sau đây: Bạn có thấy mức độ nỗ lực không? Trạng thái tâm có ổn định không? Bạn có biết kinh nghiệm đó như thế nào không? Bạn có biết mức độ đức tin của mình hay không? Trí tuệ có đang làm việc hay không? Các thiền sinh có thể nhận ra khi có chánh niệm. Tuy nhiên, chỉ có một vài thiền sinh có thể ghi nhận được trí tuệ đang làm việc.
Trí tuệ chỉ là một từ nhưng nó làm việc dưới nhiều hình thức.

Đôi khi chúng ta quên mất sự thật rằng trí tuệ có mặt và nó làm việc của mình, vì chúng ta không quen với các hình thức làm việc của trí tuệ. Chúng ta không gần gũi với trí tuệ như chúng ta gần gũi với bạn thân của mình. Chúng ta quen thuộc với việc dùng sức nỗ lực hơn. Tôi thấy các thiền sinh cố hết sức để giữ được sự tỉnh táo. Trong khi đó, đáng lẽ khi chúng ta buồn ngủ, chúng ta phải tìm hiểu đôi chút về cơn buồn ngủ này: Tại sao lại buồn ngủ lúc này? Nguyên nhân nào đã dẫn đến cơn buồn ngủ? Cơn buồn ngủ trông thế nào?

Nếu ngồi thiền làm bạn buồn ngủ thì đôi khi hoạt động gì đó có thể giúp ích hơn..

Thay vì như thế thì các thiền sinh lại phản ứng tiêu cực với các cơn buồn ngủ. Họ sẽ thử mọi cách để không buồn ngủ nữa thay vì quan sát cơn buồn ngủ và hiểu biết về nó. Tôi nhìn thấy điều này trong thiền đường trong suốt thời thiền tọa. Một thiền sinh bắt đầu buồn ngủ và gương mặt anh ấy thể hiện rằng anh ấy không hề vui vẻ với việc này và anh ta cố gắng để giữ mình tỉnh táo. Mù quáng tiếp tục những hành động này chỉ tạo thêm những thói quen xấu mà thôi.

Nếu ngồi thiền làm bạn buồn ngủ, thì đôi khi việc hoạt động có thể sẽ giúp ích. Nếu bạn yêu cầu tâm làm việc, và nó đang chủ động ghi nhận, thì nó sẽ tỉnh giác và tỉnh táo vì nó đang làm việc gì đó. Bạn có thể thử ngồi với đôi mắt mở.

Chúng ta cần dùng trí tuệ theo cách chúng ta dùng trí thông minh để giải quyết các vấn đề, phát triển kinh doanh hay suy xét về những việc cần làm ở nhà và ở nơi làm việc. Trong đời sống hàng ngày, chúng ta thường cân nhắc xem làm mọi việc như thế nào, tham vấn với những người hiểu biết và định ra chiến lược để mang lại lợi nhuận. Chúng ta cần phải ghi nhận sự có mặt của trí tuệ và áp dụng tương tự vào việc hành thiền.

Sayadaw U Tejaniya
Trích “ Thu Thập Bụi Vàng “
Người dịch; Pháp Hỷ