THIẾT LẬP TRI KIẾN

Khi chúng ta trải nghiệm một cảm xúc, chúng ta đều có thể vừa trải nghiệm cảm xúc đó, vừa hiểu được bản chất của tâm đang cảm giác khó chịu hay mong mỏi trạng thái cảm xúc này. Đây là một tri kiến mạnh mẽ hơn cả việc được bình an trong chốc lát. Hiểu biết rằng, đây chỉ là tâm, và không có ai ở đây cả, chỉ có các điều kiện mà thôi là một tri kiến.

Thường những tâm hiểu biết này có trớn và điều này là bình thường. Chúng ta cho phép những tri kiến này khởi sinh liên tục và gom nhặt những tri kiến bé nhỏ này nhiều lần và rất nhiều lần. Sự khởi sinh lặp đi lặp lại này của các hiểu biết gây ấn tượng rằng tâm có sự hiểu biết và mỗi tâm khởi sinh đề chuyển tải những phẩm chất của mình đến tâm kế tiếp. Khi tri kiến khởi sinh lặp đi lặp lại, cái nó để lại là hiểu biết trong tâm lần lượt trở nên mạnh mẽ hơn. Đó là cách chúng ta có được các tri kiến tồn tại.

Nếu cá nhân bạn dồn sức vào việc nỗ lực thực hành, bạn sẽ không thể nào thấy được điều gì đang diễn ra một cách tự nhiên.

CHÁNH NIỆM TỰ NHIÊN

Chúng ta luôn cần phải ghi nhớ sự khác biệt giữa nỗ lực cá nhân và năng lượng mà pháp vận hành. Nếu cá nhân bạn dồn sức vào việc nỗ lực để thực hành chánh niệm, bạn sẽ không thể nào thấy được những gì diễn ra một cách tự nhiên. Khi bạn bước lùi lại một bước, bạn sẽ có thể nhìn thấy tiến trình chánh niệm xảy ra một cách rất tự nhiên. Đó là lý do tại sao đôi khi tôi hỏi thiền sinh: Bạn có nhận thấy rằng, bạn có thể nghe dù bạn không lắng nghe/ để tâm nghe, bạn vẫn thấy dù bạn không cố để nhìn vào thứ gì đó không? Bạn có nhận thấy rằng dù bạn không chú tâm, nhưng tâm bạn vẫn biết cứ mọi thứ không?

Tôi muốn các thiền sinh, đặc biệt là những người thực hành nhiều năm, đạt được đến mức họ có thể nhận ra rằng không cần tập trung hoặc chú tâm để có thể biết được điều đang xảy ra. Sau nhiều năm thực hành, sự thực hành của họ đã có được trớn và họ cần phải lùi lại để nhìn rõ xem điều gì đang diễn ra. Đó là lúc, bạn cần phải chuyển từ việc làm sang việc ghi nhận. Khi pháp vận hánh, chỉ có việc làm những điều cần làm mà thôi.

Tất nhiên, không thể nào chỉ đơn giản nói chuyển đổi là thay đổi ngay lập tức tư duy cũ . Đó là lý do tại sao việc có trớn thực hành lại quan trọng như vậy, khi mọi thứ cứ tiếp tục chảy theo dòng của chúng và bạn có thể thực sự nhận ra rằng bạn không hề liên quan. Nếu bạn chỉ thực hành không ngừng nghỉ và đúng đắn thì hiểu biết sẽ khởi sinh. Một khi bạn có được một số hiểu biết về tiến trình này chỉ đơn giản là diễn ra vậy thôi, thì tâm sẽ bắt đầu quan sát mọi việc nhiều hơn ở góc độ này.

Sayadaw U Tejaniya
Trích “ Thu Thập Bụi Vàng “
Người dịch; Pháp Hỷ