Đưa sự lợi ích của thiền tập vào đời sống hàng ngày Bhante Henepola Gunaratana

Hỏi: Trong khóa tu, hành giả có thể thấy việc hành thiền dễ dàng hơn, vì đó là việc mà ai cũng phải làm. Tuy nhiên khi về nhà, quay về lại cuộc sống hiện đại,bận rộn, thật khó duy trì chánh niệm và tỉnh giác.

Làm sao chúng con có thể đem lợi ích của thiền tập vào trong đời sống hàng ngày?

Bhante Guntanara: Sinh hoạt, làm việc chậm lại là một cách để nuôi dưỡng gốc rễ của chánh niệm. Chúng ta có thể làm việc này bất cứ ở đâu, trong thiền viện, cũng như tại nhà hoặc ở sở làm. Chúng ta nói đến việc tạo ra một thế giới hòa bình, nhưng mọi người cũng phải quan tâm đến việc tạo sự an bình trong tâm – làm cho tâm của họ khỏe mạnh và an tĩnh. Và một cái tâm mạnh khỏe đến từ chánh niệm.

Khi bạn ở sở làm hoặc khi bạn không thể ngồi thêm chút nữa ở một nơi yên tĩnh, bạn vẫn có thể tận hưởng một vài khoảnh khắc chánh niệm. Sư đề nghị mọi người cứ mỗi giờ đồng hồ dành ra một phút để làm việc này mỗi ngày. Hãy làm việc chăm chỉ trong 59 phút, rồi dành ra một phút để nghỉ ngơi, và hoàn toàn chú tâm vào hơi thở. Nhắm mắt lại, nếu có thể. Hoặc nếu bạn đang ở tại bàn làm việc trong một văn phòng bận rộn, hãy mở mắt nhìn vào một điểm trước mặt. Giữ yên lặng, thanh thản, và đếm đủ 15 hơi thở - chừng đó là mất khoảng một phút. Đừng nghĩ đến tương lai, đừng nghĩ gì hết trong một phút. Chỉ giữ cho đầu óc của bạn hoàn toàn không vướng bận . Sau khi một phút trôi qua, bạn sẽ thấy tâm của mình trong sáng hơn một chút. Bạn đã đưa vào tâm một ít sức mạnh để nó tiếp tục làm việc trong 59 phút cho giờ kế tiếp. Rồi bạn hãy tự hứa với mình rằng khi một giờ nữa trôi qua, bạn sẽ dành cho bạn một phút khác để nghỉ ngơi trong chánh niệm.

Bạn có thể làm điều này tại bàn bếp hay bàn làm việc tại văn phòng. Bạn có thể làm điều này sau khi bạn đậu xe và tắt máy. Bạn có thể làm việc này trong thời gian ở trong nhà vệ sinh. Nếu bạn duy trì thực hành hình thức một phút thiền tập này trọn ngày, vào cuối thời gian tám giờ làm việc mỗi ngày, bạn đã dành tám phút cho thiền tập. Bạn sẽ bớt hồi hộp, bớt căng thẳng và đỡ kiệt sức vào cuối ngày. Thêm nữa, bạn sẽ có một ngày làm việc có năng suất hơn và khỏe khoắn hơn, về cả hai mặt tâm lý và thể chất.

Tự lo cho tâm của mình là việc của mỗi cá nhân. Mỗi chúng ta phải học cách để chậm lại. Bạn biết đó, người không chánh niệm luôn luôn chiếm đa số. Bạn có thể dễ dàng để mình đi vào cùng một con đường nếu bạn tự để mình như vậy. Đừng để bị mắc bẫy! Bất cứ bạn ở đâu – tại nhà, tại một trung tâm thiền, trong xe ô tô, hoặc khi đang xếp hàng tại tiệm tạp hóa – chánh niệm có thể cứu bạn khỏi tâm trạng căng thẳng, đau khổ. Tôi thích gọi chánh niệm là “bộ dụng cụ khẩn cấp”. Giống như trường hợp bạn bị đứt tay hoặc bị phỏng, bạn tức khắc với lấy hộp cứu thương để chữa vết thương. Điều này thực sự cũng tương tự với trường hợp của tâm. Khi tâm của bạn bị đau, khi nó bị khích động hoặc xao lãng, hoặc bị tổn thương, bạn thực sự cần một sự cấp cứu để đưa tâm bạn trở về trạng thái lành mạnh.

Nhưng nếu bạn không quan tâm chăm sóc đến những tình trạng đau buồn của tâm, chúng có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn. Trong trường hợp xấu nhất, chúng ta sẽ rơi tuột vào tình trạng trầm cảm hoặc suy sụp thần kinh. Và những tổn thương về mặt tâm thần có thể tự diễn biến thành mọi thứ bệnh từ đau bao tử đến đau tim. Quá nhiều thứ đang diễn ra trong đầu của bạn! Chỉ khi một sự việc gì đó khai mào cho một trạng thái suy sụp hay lâm trọng bệnh thì bạn mới bắt đầu nhìn lại mọi giai đoạn bạn đã trải qua mà giờ đây chúng đang làm cho cuộc đời của bạn bị rối tung. Vì vậy bạn hãy luôn nhắc nhỡ mình phải luôn giữ chánh niệm bất cứ khi mình đang ở đâu. Cùng với việc thực hành chánh niệm thường xuyên, hãy đưa thêm hình thức thực tập một phút chánh niệm này vào đời sống hàng ngày. Tự mình luyện tập như vậy- ngay khi những khó chịu về mặt tâm lý xuất hiện, ngưng làm việc và chăm sóc nó trước khi tiếp tục với các hoạt động khác trong ngày.

Trích dẫn Kinh Pāli: Māvamaññetha puññassa-na mamtam āgamissati. Udabindu nipātena - udakumbho pi pūrati pūrati dhīro punnassa - thoka thokampi acinam. (Dh. 122)
Dịch: Đừng xem thường điều lành, nói rằng “ Nó sẽ chẳng đem lại lợi ích gì cho tôi”. Giọt nước rơi xuống, từng giọt một, lâu ngày rồi sẽ đầy bình. Tương tự như vậy, người trí tuệ, thực hiện điều thiện mỗi ngày một ít, sẽ có ngày trở nên toàn thiện. Kinh Pháp Cú 122

Theo: Bringing the Benefits of Meditation into Daily Life

Chuyển ngữ sang tiếng Việt: Supañña Thiện Trí